Geld lenen van familie voor je onderneming: de voor- en nadelen

dinsdag 17 sep 2019

Heb je financiering nodig voor je onderneming? Dan kun je bijvoorbeeld aankloppen bij een bank, individuele investeerders benaderen of je toevlucht zoeken tot crowdfunding. Maar je kunt ook overwegen om geld te lenen bij je familie. Wat zijn de voor- en nadelen van zo’n lening, welke afspraken leg je vast en waarom moet je een marktconforme rente afspreken?

Wil je graag investeren in de groei van je onderneming en zijn je ouders of is je familie bereid om je geld te lenen? Dan kan een zogenaamde ‘onderhandse lening’ uitkomst bieden. Je familie krijgt in dat geval meer rente dan op een spaarrekening en jij wordt niet onderworpen aan een BKR-check. Maar aan geld lenen bij familie kleven ook risico’s. Want wat als de plannen voor je onderneming niet goed uitpakken en je de lening niet kunt terugbetalen? Bedenk dat het in zo’n geval een stuk pijnlijker zal zijn om je te moeten verantwoorden bij je vader of zus dan bij de zakelijke accountmanager van een bank.

Overwegingen

Denk goed na voordat je besluit geld te lenen van je familie voor je onderneming. Zet de voor- en nadelen op een rij en maak een weloverwogen beslissing. Bespreek samen de risico’s. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen als je een lening van je ouders niet (meteen) kunt terugbetalen? Komt de wereldreis waar zij al jaren van dromen dan in gevaar, of hun hypotheekverplichting? Verder kan het verstandig zijn om ook andere familieleden bij de lening te betrekken, om scheve blikken te voorkomen. Misschien heeft je zus wel plannen om op korte termijn een onderneming te starten waar zij startkapitaal voor nodig heeft. Hebben je ouders dan nog de ruimte om ook haar te helpen? En is jullie familieband bestand tegen eventuele financiële tegenslagen?

Afspraken vastleggen

Overzie je de risico’s en heb je besloten om toch een onderhandse lening aan te gaan bij je familie? Ook al lijkt het misschien overdreven bij iemand die je goed kent: leg de afspraken die je samen maakt altijd vast in een overeenkomst. Zo weten jullie precies waar jullie aan toe zijn. Het Ondernemersplein van de KvK raadt aan om in ieder geval de volgende gegevens op te nemen in een contract:

De gegevens van de lener en uitlener;
De hoogte van het leenbedrag;
De rente die je verschuldigd bent;
De looptijd van de lening;
De afspraken ten aanzien van de aflossing van de lening;
De afspraken ten aanzien van de betaling;
De gevolgen als het niet lukt om de lening terug te betalen;
De mogelijkheden om de lening op te zeggen;
De mogelijkheden om de lening vervroegd af te lossen;
De mogelijkheden om andere kredieten aan te gaan.

Bewaar de overeenkomst zorgvuldig. Als je voor de financiering van je onderneming een lening sluit, moet je dit bij een controle van de Belastingdienst aan de inspecteur kunnen aantonen.

Een zakelijke rente bepalen

De Belastingdienst maakt onderscheid tussen een zakelijke lening en een schenking. Spreken jullie een rente af die beduidend lager is dan de rente op de markt? Dan zal de Belastingdienst het rentevoordeel als een schenking beschouwen. In 2019 mogen ouders een kind een bedrag van € 5.428 belastingvrij schenken. Is het rentevoordeel hoger dan de schenkingsvrijstelling? Dan ben je schenkbelasting verschuldigd. Spreek dus een zakelijk en marktconform rentepercentage af. De precieze hoogte van een ‘marktconforme rente’ is mede afhankelijk van de risico’s die aan de lening verbonden zijn. Je kunt bijvoorbeeld nagaan welk rentepercentage commerciële geldverstrekkers zouden rekenen. Met de laagste rente als ondergrens zit je veilig.

Verantwoording afleggen

Bedenk dat een lening bij familie voor extra druk kan zorgen. Je kunt afspreken dat je je familie op de hoogte houdt van de ontwikkelingen binnen je onderneming. Bijvoorbeeld met een nieuwsbrief of een maandelijks overleg. Zo voorkom je ook dat je je familie moet verrassen als het minder goed gaat met je onderneming dan verwacht en je de lening niet meer kunt aflossen.

Alternatieve financieringsvormen

Leen je toch liever geen geld van familie en overweeg je naar een bank te stappen? Lees ons blog ‘Goed voorbereid een bankfinanciering aanvragen’.
Ben je benieuwd naar andere financieringsmogelijkheden, zoals crowdfunding of business angels? Lees ons blog ‘Vier alternatieve financieringsvormen voor mkb’ers en zzp-ers’.

Meer weten?

Heb je vragen over het aanvragen van financiering of het berekenen van een marktconforme rente van een zakelijke lening bij familie? Jouw NOAB-adviseur staat je graag bij met actuele fiscale kennis. Zoek een NOAB-kantoor bij jou in de buurt.